Iets meer dan een week geleden stapte ik in New York uit het vliegtuig. Na een maand weer thuis in Friesland te hebben vertoefd, was het tijd voor een tweede semester aan de New School. Opeens sta je na een dag reizen weer in je kamer op de campus. Je komt iedereen weer tegen en opeens is alles weer zoals het was in het eerste semester. Maar toch niet helemaal, iedereen is er immers een maand tussenuit geweest. Ik was alweer gewend geraakt aan de Nederlandse cultuur, mensen en omgeving. Gelukkig is de omschakeling een tweede keer een stuk makkelijker dan als je voor het eerst in een ander land woont.

Het weekend dat ik aankwam, bestond voornamelijk uit spullen uitpakken, inkopen doen en een beetje rondhangen in afwachting van het begin van het 'Spring semester'. De maandag erop (maandag 28 Januari) begon school. Het wordt een ongelooflijk uitdagende semester; vrijwel al mijn klassen zijn op een goed level en gaan over hele interessante onderwerpen. Om een paar te noemen:
Rhytmic Analysis, waarin we les krijgen over allerlei verschillende ritmes en maatsoorten, Afro-Cuban Ensemble, muziek van Afro-cubaanse roots zoals latin jazz, mambo, etc... De New School biedt zelfs een klas aan waarin we met een grote groep in een koor werken van Bach en oudere muziek zingen.
Nu al een van mijn favoriete vakken is Musical Aesthetics, een 'graduate class' aan the New School Lang for Public Research, zoals deze divisie van de school heet. Elke jazzstudent is verplicht een 'liberal arts class' te volgen, en ik heb met toestemming dit vak kunnen kiezen. Het gaat over filosofie, schoonheid en muziek en alle vragen die daarbij horen. In de klas deden we een introductieronde; iedereen moest zijn of haar naam en studie noemen en vertellen waarom ze voor dit vak hadden gekozen. Veel mensen waren niet lang van stof en zeiden kortweg dat ze in het vak geïnteresseerd waren. Maar er zaten ook studenten bij die uitgebreid hun hoop, verwachting en vragen poneerden. Problemen en vragen die naarstig op zoek waren naar een antwoord. De leraar was overweldigd door sommige opmerkingen en zei met een oprechte glimlach: het is een hele eer om voor deze klas te staan. Het vak houdt in veel discussiëren, lezen, essays schrijven. Hard werken dus. Het is wel fijn om een klas te hebben die concreter werk inhoudt, want zoals bekend is het bij een muziekstudie vaak abstracter en moeilijk meetbaar.

Naast jazz vakken en een liberal arts class, volg ik ook 2 klassen aan the Mannes New School, de klassieke muziek afdeling uptown, 85th street. De eerste maandag van het semester moest ik auditeren voor het Chamber Music Ensemble, om mijn niveau te bepalen. Ik speelde Chopin Scherzo No. 2 en Mozart Sonata No. 10 #1 voor een jury. Zij maken in de komende weken groepen, kamermuziek groepen, waar dit semester dan mee geoefend wordt op repetoire. Dat zijn formaties van duo's, trio's, misschien ook kwartetten (niet het spel) met cello's en violen. Op dinsdagen moet ik ook Uptown richting Mannes voor een Orchestration class. In die les leren we te orkestreren voor bepaalde bezettingen, hoe schrijf je muziek op voor een klassiek kwintet.

Naast school zat de eerste week ook vol met muziek maken. Dinsdag ging ik samen met vele anderen van de New School naar Jazz Club Smalls, waar studenten van de New School speelden. Na hun optreden was er een jam sessie, waar ik ook kon spelen. Opeens stond daar Joel Frahm, en dan speel je met een van de beste tenorsaxofonisten around town. 
Het is een hele wandeling, van de campus naar Smalls. In de winter snijd de wind langs je kleren. Door de hoge gebouwen in de grote stad ontstaan er windtunnels waardoor de wind met nog grote kracht door de straten waait. De jamsessies beginnen laat in de avond (zeg maar ochtend, want het begint een uur of 12:30) is het meestal 3 uur voor je weer terug in je bed ligt. Op de weg terug zijn de straten tamelijk uitgestorven. Zo uitgestorven als het maar kan in een wereldstad; er lopen nog een aantal mensen, er rijden nog een aantal auto's... En vrijwel alle winkels zijn nog open. Je loopt gauw door, vanwege de vermoeidheid, de kou en de ongure types die op deze uren door de stad dwalen. Bovendien moet je de volgende dag wel gewoon weer naar school...

In het weekend was het tijd voor een stukje toerisme. Samen met vrienden ben ik naar de Freedom Tower en het 9-11 Memorial geweest. Het memorial is een indrukwekkend werk. Op de plekken waar de torens vroeger fier tot in de wolken rezen, bevinden zich nu diepe bassins met watervallen. Op de zijkanten van het bassin staan de namen van de vele slachtoffers gegrift. Door de diepte van het bassin en de kracht van de watervallen, klinkt er een luid geraas en gedonder. De stadgeluiden zijn nauwelijks meer te onderscheiden, ze gaan volledig op in het kabaal en 'geluidsgeweld' van het water. Het is alsof in dat water nog steeds het geweld en geraas van 11 september weerklinkt. Maar het water heeft ook een serene stilte, als was het een stilteoord. Stilte is in New York natuurlijk onmogelijk. Ten minste, als we stilte beschouwen als het ontbreken van geluid. Maar als we met stilte bedoelen het concentreren op een bepaald geluid dat als een soort mantra al het andere op de achtergrond zet, denk ik dat dit memorial daar een prachtig voorbeeld van is. Juist door het afweren van al die stadsgeluiden, door het geruis van het water, bevindt je je in een soort stilteoord, je gaat op in de geluiden van het water en wordt niet afgeleid door alle autotoeters en geluiden van een nooit slapende stad in de achtergrond.

Vrijdag 1 februari ging ik naar een concert van het Wayne Shorter Quartet (met Brian Blade, John Pattituci en Danilo Perez) met het Orpheus Chamber Orchestra in jawel... Carnegie Hall! Wat een briljante componist en musicus, Wayne Shorter. Hij schreef alle orkestraties en composities van dit concert en het was muziek zo nieuw en fris zoals je het nog nooit hebt gehoord. Dat is toch vrij indrukwekkend voor een man die over een paar dagen 80 wordt. Op een hele hippe en uitdagende manier combineerde hij de klassieke bezetting van het kamerorkest met een jazz quartet, waarin Brian Blade klaar zat om zijn veelgeprezen 'kanonschoten' af te vuren op zijn drumstel.

Het was een mooie eerste week. Nu maar weer terug aan de studie...

Vanwege de storm Sandy die de afgelopen dagen vele mensen in New York, New Jersey, Conneticut (and elsewhere) heeft getroffen, schrijf ik mijn inside story (spoedblog) over de storm in NYC. Hoe de wind door de straten waaide en het licht uitviel...

Afgelopen maandag arriveerde hurricane Sandy in New York City. Ramen moesten op slot of zelfs getaped om breken te voorkomen, kelders moesten worden dichtgetimmerd. De metro werd gesloten op zondag om 7 uur s'avonds en school zou dicht zijn op maandag en dinsdag. Dat betekende voor de studenten: afwachten, afwachten, afwachten...

Toen de storm maandagmiddag aankwam, begon het vreselijk hard te waaien en te regenen. Het werd iedereen op de campus afgeraden om naar buiten te gaan, maar niet verboden. De straten waren zo verlaten als je ze nooit zult tegenkomen in Downtown Manhattan en zelfs als je niet op de wind, regen en de bomen lette, was die verlatenheid al een voorbode voor wat ons te wachten stond. De parken werden afgesloten vanwege de bomen die inmiddels aan hun wilde dans met de wind begonnen waren. Met harde vlagen kwam de wind tussen de gebouwen door om je oren suisen. De regen stroomde nooit horizontaal maar ging net als de wind alle kanten op, zodat je nog natter werd. Terug op de campus kon je de spanning onder de studenten voelen. Er was weinig anders te doen dan wachten en met mensen praten. Hoewel er heel veel voorzorgsmaatregelen waren genomen en iedereen afgelopen weekend over deze storm praatte, ook de media, had niemand echt verwacht dat er iets ergs stond te gebeuren. “Vorig jaar hadden we dezelfde soort heisa rondom een mogelijke storm en toen was het slechts een vervelende regenbui”, vertelde een student. Misschien was het deze naïviteit die ons nu met nog meer spanning opzadelde.

In de avond tegen 8 uur begon Sandy echt van zich te laten horen. De bomen in de binnentuin van de campus zwiepten gevaarlijk heen en weer en je kon de wind horen gieren door het gebouw. Buiten hoorde je de hele dag sirenes van ambulances en politieauto's. Dit is geen nieuw geluid voor een New Yorker, dus het feit dat deze geluiden opvielen zegt genoeg. Tegen de avond besloten we met een groep naar buiten te gaan om te zien hoe de situatie was. Inmiddels hoosde het en waren alle winkels dicht. We waren van plan richting het water te lopen maar toen we voorbij Avenue A waren, zagen we in de volgende straat het water stromen. Vanwege het hoge tij waren de straten dicht bij het water overstroomd. Bomen waren omgevallen, kelders onder water.
Terwijl de avond vorderde bleef iedereen op de campus. Onze straat zou niet overstromen, daarvoor zaten we te ver van het water. Maar rond een uur of 10 in de avond, viel alle electriciteit uit in lower manhattan. De campus was volledig gehuld in het donker. De generator ging aan en slechts een enkele lamp verlichtte de hal van elke verdieping. Er was geen internet meer, geen verbinding, geen netwerk... Er was geen contact meer met de buitenwereld.

Dit was maandag. Het is woensdagmiddag (lokale tijd) wanneer ik deze blog schrijf. De storm is gaan liggen en er is geen regen of wind meer. Wat nu rest zijn de vervelende consequenties van de schade die Sandy heeft aangericht. Vandaag hoorde ik dat we op de campus “at least” tot en met zaterdag geen “power” hebben. Dat betekent: geen mogelijkheid tot kleren wassen, warme douche nemen, eten in de koelkast bewaren. Veel studenten vertrekken naar huis of weg van New York als ze de mogelijkheid hebben. Alle hotels in Manhattan zijn inmiddels volgeboekt.
Alleen lower Manhattan heeft geen stroom. We moeten elke dag een stuk of 12 straten uptown lopen om te kunnen bellen en sms'en. Het is rare gewaarwording om die wandeling te maken. Het eerste stuk zonder stroom lijkt wel een ghost town: er zijn weinig mensen op straat, alle winkels zijn dicht (want ze zitten zonder stroom) en iets wat je anders nooit mee zult maken in New York er is echo! Omdat er zo weinig mensen zijn en alle gebouwen gesloten zijn, is er een echo te horen tussen de gebouwen, een teken van volkomen leegte...
Het verkeer in lower manhattan, in de straten zonder stroom, wordt gedirigeerd door verkeersagenten, maar zodra we midtown bereiken en weer electriciteit hebben doen de stoplichten het weer. Van een straat op de andere lopen we van een verlaten, “powerless” gost town weer terug het gewone leven in: mensen doen boodschappen, gaan winkels in en uit, zijn aan de telefoon met het “thuisfront”. Terwijl ik met een aantal mensen op zoek ben naar een plek om te eten en onze telefoon en laptop op te laden, passeren we een groep Japanners met fotocamera's. Ze hebben hier (midtown) zelfs toeristen! Dat moeten wel ramptoeristen zijn...

Iedereen die er niet middenin zit, moet wel heel benieuwd en nieuwsgierig zijn hoe het is in en na zo'n storm. Ik zal eerlijk zijn: het is vooral heel vervelend en saai. School is dicht voor de rest van de week, we hebben geen stroom en we kunnen eigenlijk alleen maar wachten of slapen. Gelukkig is het ergste van de storm hier nu voorbij. Ik hoop het beste voor de mensen in andere delen van Amerika die zwaar getroffen zijn. Hier in New York wordt het in elk geval een lange week.

Het is even geleden dat ik voor het laatst 'blogde', dus het werd tijd voor een tweede blog. Ik zit nu al bijna 2 maanden in New York. Het voelt langer dan dat, maar toch gaat de tijd ook razendsnel. Ik heb het druk met studeren, school en de stad verkennen. Ik heb elke week verscheidene classes: ear-training, theory, theory and performance, ensemble om muziek mee te maken, classical music history over the Baroque and Classical Era, en English Writing Class waar we leren om een goede cv te maken. Sommige lessen zijn leerzamer dan anderen. De school is erg individualistisch ingesteld: je hebt veel vrije tijd en niet heel veel lessen. Je moet je eigen weg vinden. Naast alle bovenstaande lessen heb ik prive piano lessen bij een aantal van de beste pianisten in New York. Voor jazz heb ik les van Don Friedman en Marc Copland. Klassiek piano les krijg ik van Ronn Yedidia op de New York Piano Academy.

New York voelt voor mij steeds meer als thuis. De lokale supermarkt "Trader Joe's" (dat is engels voor Albert Heijn) is een vertrouwde plek waar ik wekelijks een paar uurtjes doorbreng. Niet omdat ik zo lang de tijd neem om eten uit te zoeken en ook niet omdat ik zoveel boodschappen heb. Simpelweg omdat dit een van de drukste supermarkten in de buurt is, waar ze mensen inhuren om de hele dag met een bord "end of line" rond te lopen. Als je 'geluk' hebt, oftewel niet in de spits zit, begint de rij vlakbij de kassa's, maar in de spitsuren... Afgelopen week ging ik op een regenachtige dag rond etenstijd (spitsuur dus) naar de Trader Joe's om eten te halen en toen stond er een man voor de ingang. Toen ik hem probeerde te passeren, zei hij: "achteraan aansluiten graag", en hij verwees me door naar het begin van de rij: vijf mensen stonden buiten voor de deur in de stromende regen te wachten...

Naast de uurtjes in de supermarkt lukt het mij gelukkig steeds beter om ook de uren voor de muziek te vinden. Ik ben erg gemotiveerd door wat er hier muzikaal om me heen gebeurt. Iedereen is hard aan het studeren en in New York is er zoveel muziek gaande dat je haast niets anders wil dan je vijf uur per dag in een studeer hok verstoppen. En dan is het eigenlijk nog steeds niet goed genoeg... Maar dat is het nooit, dat is de sport: het uithoudingsvermogen om door te blijven gaan. Maar wat je bij sommige mensen ziet is dat ze zich daar zodanig in verdiepen, in dat door blijven gaan en de hele dag muziek studeren, dat ze erin verdrinken. Bij hen mist dan passie en spontaniteit, zij missen de vitaliteit van de kunst. Want op het moment dat je het podium oploopt en gaat spelen voor een publiek is het deze vitaliteit die mensen aantrekt: passie, emotie, diepgang, misschien zelfs vrijheid van de artiest, maar niet de perfecte gestudeerde loopjes en de goede techniek. Techniek is immers alleen het middel om de muziek zo te laten klinken als wij haar in ons hoofd horen. Een mooie quote die hierop aansluit is van een van de meest invloedrijke jazzmusici van de vorige eeuw, Charlie Parker: "Master your instrument. Master your music and practice, practice, practice. And then, when you finally get up there on the bandstand, forget all that shit and just play."

De hele dag met muziek bezig zijn heeft zo ook zijn keerzijde, soms gaat het ten koste van 'socialising' zoals we dat hier noemen; met mensen kletsen, films kijken, de stad in gaan naar musea gaan. Wij als muzikanten hebben natuurlijk een doel en daar moeten we voor werken, maar uiteindelijk is er meer dan alleen muziek. Bijvoorbeeld allemaal geweldige mensen en te ontmoeten en steden om te ontdekken. Ik geloof zelf dat muziek een "verhaal" moet vertellen over de wereld en haar een spiegel moet voorhouden in positieve en negatieve zin. Maar hoe kunnen we iets over de wereld zeggen als we de hele dag alleen met muziek bezig zouden zijn?

Vandaar dat ik afgelopen weekend weer naar musea ben gegaan en naar het schitterende, bijna idyllische Central Park. Het is een schitterende plek om tot rust te komen en waar je je nooit verveelt. De stad is weliswaar hectisch maar de mensen hier zijn relaxed en energiek "at the same time". Als je zo als student in New York rondloopt en al die mensen ziet, voel je ware vrijheid omdat je niets hoeft maar tegelijkertijd alles zou kunnen.

Onderstaande foto heb ik een aantal weken gemaakt op "Christopher Pier", de pier die uitkijkt op Brooklyn vanaf Manhattan. De foto geeft voor mij precies weer waar New York voor staat. De zon die ondergaat en de prachtig verlichte hemel staat voor de natuur. Hoewel een stad een voorbeeld van cultuur, een door mensen geschapen omgeving, is, is zelfs in NYC de natuur te vinden, al is het maar de zon die op- en ondergaat. Als je in Central Park rondloopt, ervaar je een apart samenspel tussen beiden. Door de gigantisch hoge gebouwen rondom het park en de zon die langs die wolkenkrabbers langzaam haar weg vindt naar de andere kant van de aardbol, is er sprake van een hele 'onnatuurlijke' schaduwval. De helft van een groot grasveld wordt dan overschaduwd door de gebouwen.
Terug naar de foto. We hebben het over natuur en over cultuur. Maar waar is de mens zelf in dit alles? De mens, zoals je kunt op de foto, trotseert het water, trotseert de natuur  (in goede en kwade zin); ze roeit tegen de sterke stroming in. Met een piratenvlag als teken, roeien deze mensen de 'volle vrijheid' tegemoet, op zoek naar een nog onbestemd doel...

Ik zit net twee weken in de meest bruisende stad van de wereld, New York. Ik studeer aan the New School en woon 15 minuten loopafstand verderop, op de schoolcampus. New York is een gigantische en drukke stad, maar aangezien de campus, de school en de locale supermarkt binnen een straal van een paar honderd meter te vinden zijn, voelt het als een dorp. Pas als je buiten je eigen 'neighbourhood' komt, besef hoe groot de stad werkelijk is en hoeveel mensen er zijn. Het lijkt dus makkelijker dan ik aanvankelijk dacht om je af te zonderen van alle drukte, op je roommate na natuurlijk! ;) Ik heb dan ook nog niet veel gezien van heel New York. Maar in een paar minuten sta ik op een van de mooiste en gezelligste parken: Washington Square. Daar wordt non-stop muziek gemaakt. Zo niet door straatmuzikanten die de aandacht trekken van de voorbijgangers die halt houden om te luisteren, dan wel door groepen zigeuners die vooral zichzelf vermaken. Ook tref je op deze pleinen schaaktafels aan waar mannen wachten op een tegenstander, een wandelaar die toevallig tijd heeft voor een potje...

De eerste week was niet alleen wennen aan de stad, ook wennen aan de mensen en de taal. De studiegenoten op de campus zijn gezellig en aardig, maar hoe dan ook anders dan in Nederland... Er heerst hier een andere sfeer. Ik had verwacht dat deze sfeer heel erg competitief zou zijn, maar dat is niet zo: het blijven jazzmuzikanten. Dat betekent dat je tot 3 uur in de nacht met elkaar muziek kunt maken. Gelukkig hebben we 24 per dag toegang tot music practice rooms, in de kelder van de campus. Dus ik kan alleen mezelf beschuldigen als ik vind dat ik te weinig studeer. Wat betreft taal merk ik dat, hoewel ik me goed kan uiten in Engels, ik daar erg veel moeite mee heb als ik moe ben of verward. Je brein focust zich dan op iets anders en de stap van het omzetten in taal is dan moeilijker te maken.

Vorige week begon de introductie week. Dat hield in dat er heel veel proeftoetsen moesten worden gedaan. Ear-training, Theory, Performance, Rhythmic Analysis... Voor degenen die nu echt niet weten wat ik bedoel, het gaat erom te testen hoever je bent met muziek. Het muziek maken, maar ook het herkennen van klanken, akkoorden, noten, theorie van muziek, bepaalde ritmes. Een aantal van die testen werden in een lokaal gedaan waar iedereen met een notitieblad op schoot druk zat te noteren. Een docente zat op het podium achter de piano en speelde de noten voor. Vervolgens moest iedereen die noten opschrijven. Verscheidene mensen begonnen onbedaarlijk te 'hummen', de melodie te neuriën, wat ertoe leiden dat de anderen, waaronder ik, zich weer niet konden concentreren op de melodie die gespeeld was...
Uiteindelijk is dat allemaal goed gekomen en ben ik goed geplaatst: ik zit in de hoogste theorie- en eartrainingklas. Wat nog belangrijker is, is dat ik out of proficiency mag studeren. In de zomer voordat school begon, ontving je een lijst met 'requirements', alle dingen die je moet beheersen. Als je die niet beheerst, krijg je een leraar toegewezen. Met hem of haar ga je dan daaraan werken. Als je de dingen wel beheerst (dit werd vorige week dus getest) mag je zelf kiezen bij wie je wil studeren. De New School werkt zo: je mag in principe iedereen kiezen die in New York woont, werkt. (zelfs ook daarbuiten, maar je moet dan zelf voor de reiskosten betalen) Dat is het grote voordeel van deze school. Je kan met de allergrootsten werken en je mag helemaal zelf kiezen bij wie!

Deze week is de eerste week van school. Het is spannend maar ook vermoeiend. Ik ben benieuwd naar alle lessen en hoeveel ik ga leren. Maar dat, dat is iets voor een volgende blog..